Trong quá trình đi dạy, đặc biệt là những lớp Speaking, mình thường xuyên nhận được câu hỏi: “Cô ơi, làm sao vừa phát âm chuẩn vừa nói đúng ngữ pháp ạ? Khi em tập trung để phát âm chuẩn thì em nói sai ngữ pháp, còn khi em tập trung nói chuẩn ngữ pháp thì em lại phát âm sai, hoặc ngữ điệu rất kỳ.”
Câu trả lời của mình là: Hãy tách bạch hai vấn đề đó ra khi luyện tập, giải quyết từng vấn đề một. Có nghĩa là, chúng ta cần nắm chắc ngữ pháp, đồng thời cần luyện tập để phát âm chuẩn. Đối với người đang ở trình độ cơ bản, bạn có thể tham khảo lộ trình sơ lược như sau:
Mục lục bài viết
Giai đoạn 1: Luyện tập phát âm đúng ở phạm vi từ + Học các chủ điểm ngữ pháp
Trong Speaking, việc phát âm đúng luôn quan trọng hơn phát âm hay. Mục đích của Speaking là để giao tiếp, vậy nên nếu bạn phát âm chuẩn, cuộc giao tiếp mới trở nên hiệu quả.
Ở phạm vi từ, bạn cần đảm bảo phát âm đúng hai yếu tố sau: (1) đúng IPA; (2) đúng trọng âm từ.
Để phát âm đúng IPA, bạn có thể gõ tìm kiếm trên Google: “International Phonetic Alphabet” để download bảng đầy đủ các âm trong tiếng Anh. Sau đó, bạn có thể học theo cách phát âm của từng âm ở những video Youtube như sau:
IPA Anh-Mỹ: https://www.youtube.com/watch?v=c97xwLdSsXU&t=91s&ab_channel=Rachel%27sEnglish (Vowels)
https://www.youtube.com/watch?v=4cU9fqpCqBA&ab_channel=Rachel%27sEnglish (Consonants)
IPA Anh-Anh: https://www.youtube.com/watch?v=NVNf1Du3U5g&t=671s&ab_channel=TuneYourEnglish
Để phát âm đúng trọng âm từ, bạn có thể đọc bài viết sau: https://www.englishclub.com/pronunciation/word-stress-rules.htm
Ở giai đoạn 1 này, bạn cũng sẽ ôn lại các chủ điểm ngữ pháp quan trọng. Một trong những cuốn dạy về ngữ pháp mà mình khá tâm đắc là “Giải thích ngữ pháp tiếng Anh” của tác giả Mai Lan Hương và Hà Thanh Uyên. Nội dung sách bao quát hết được tất cả các chủ điểm ngữ pháp cần thiết để bạn có nền tảng ngữ pháp vững chắc. Bạn có thể học theo thứ tự từng chủ điểm như thứ tự mà cuốn sách đưa ra, hoặc chỉ ôn lại những chủ điểm ngữ pháp còn chưa vững.
Điều quan trọng trong việc học ngữ pháp là: Hãy làm thật nhiều bài tập ngữ pháp. Bạn chỉ có thể thành thục ngữ pháp khi bạn viết thật nhiều câu có sử dụng ngữ pháp đó.
Giai đoạn 2: Luyện tập phát âm đúng ở phạm vi câu + Học các chủ điểm ngữ pháp
Ở phạm vi câu, khi phát âm, chúng ta cần chú ý đến hai yếu tố sau: (1) trọng âm câu; (2) ngữ điệu.
Khi nói một câu tiếng Anh, chúng ta sẽ không phát âm đều nhau về âm lượng, cao độ ở tất cả các từ, mà sẽ nhấn mạnh vào từ chứa nội dung (content words), và sẽ không nhấn mạnh từ không chứa nội dung (grammar words/function words).
Từ chứa nội dung bao gồm 7 từ loại: (1) danh từ; (2) động từ; (3) tính từ; (4) trạng từ: (5) “wh” (what, where…); (6) từ phủ định (doesn’t, don’t…); (7) đại từ chỉ định (this, that, those…).
Để hình dung được tốt hơn, bạn có thể xem video sau: https://www.youtube.com/watch?v=rnJCKda4oWU&ab_channel=OxfordOnlineEnglish
Ở giai đoạn 2, song song với việc luyện phát âm, bạn cũng sẽ học các chủ điểm ngữ pháp theo tài liệu mình đã có giới thiệu ở trên. Điều quan trọng vẫn là làm thật nhiều bài tập ngữ pháp.
Giai đoạn 3: Luyện nói như một thói quen hằng ngày (có kết hợp kiến thức về phát âm và ngữ pháp đã học)
Một khi đã vững ngữ pháp, bạn sẽ thấy được sự tiến bộ của mình khi nói: Bạn sẽ thấy mình tự nhiên bật ra được những câu đúng ngữ pháp (vì trước đó bạn đã có một khoảng thời gian học sâu về ngữ pháp). Khi đầu vào đủ nhiều (cấu trúc ngữ pháp), bạn sẽ có đầu ra như mình mong muốn (nói được câu đúng ngữ pháp).
Bên cạnh đó, do lúc này đã vững về các khía cạnh phát âm, khi luyện tập, bạn sẽ phát triển được song song cả phát âm và ngữ pháp.
Điều cuối cùng để bạn thấy được sự tiến bộ vượt bậc: luyện tập thật nhiều, và thường xuyên. Tuy nhiên, đôi khi bạn vẫn có thể mắc vài lỗi ngữ pháp, lỗi phát âm. Ngay cả người Việt nói tiếng Việt vẫn còn đôi khi mắc lỗi, thì bạn cũng đừng “gay gắt” với bản thân quá nha!
Chúc các bạn học tốt! 🥰
Có bất kỳ thắc mắc gì bạn đừng ngại cmt hoặc inbox cho Hà nha. Mình là Hà – giáo viên tại IELTS Power Up.
