Vào khoảng 10 năm trước, một nữ đầu bếp gốc Việt đã đạt thành tích cao nhất trong một kỳ thi nấu nướng đình đám tại Mỹ.
Là một người khiếm thị, cô ấy đã chứng minh không gì là không thể khi lên ngôi quán quân, và đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người trên thế giới theo đuổi ước mơ của mình.
Nhìn từ góc độ nào đó, việc học từ vựng tiếng Anh cũng giống như việc bếp núc vậy.
Đã bao giờ bạn nghĩ mình đã biết 1 từ nào đó nhưng khi cần dùng lại không nhớ ra nổi chưa?
Nếu có thì bạn phải nắm các nguyên lý mà chúng ta cần phải biết để không lâm vào cảnh học trước quên sau!
Chào các bạn, thầy là Thành, bút danh Tành Mích Tơ. Thầy từng có bài viết hướng dẫn cách tra cứu từ vựng đúng bài phải như thế nào.
Hôm nay, thầy sẽ chia sẻ bổ sung một vài lưu ý để giúp các bạn học từ vựng hiệu quả, dựa trên cách vị nữ đầu bếp kể trên nấu ăn nhen.

1. Nấu ăn bằng sự tự nguyện và niềm đam mê:
Nếu đã từng nhìn thấy cô đầu bếp này trong cuộc thi đó, bạn sẽ không khó nhận ra sự chăm chú của cô trong từng giai đoạn nấu nướng. Và gương mặt cô ánh lên sự sung sướng mỗi khi cho ra một món ăn ngon và được ban giám khảo tấm tắc khen ngợi.
Việc học tiếng Anh nói chung, hay học từ vựng tiếng Anh nói riêng, chỉ có thể hiệu quả nếu bạn không ở trong trạng thái bị động hay bất đắc dĩ. Thậm chí, bạn phải thực sự hăng hái, nhiệt tình thì quá trình tiếp thu kiến thức mới mới diễn ra tối ưu nhất.
Hãy chọn xem/đọc những gì bạn yêu thích. Ngồi xuống, thực sự thành thật với bản thân, và viết ra nếu cần.
– Bạn có thích đọc sách, xem các chương trình TV hay một kênh Youtube nào đó không?
– Bạn quan tâm đến vấn đề gì: thể thao, làm đẹp, nhiếp ảnh hay một chủ đề nào khác?
Lưu lại những nguồn thông tin, chủ đề này lại ở một nơi dễ thấy vì các bạn sẽ sử dụng chúng thường xuyên đó.
Ví dụ: Khi thầy còn là chuyên Toán và không thích việc học tiếng Anh ở trường phổ thông, thì những animated series như Justice League Unlimited, sitcoms như How I met your mother hay các giải đấu với bình luận nước ngoài như English Premier League hay NBA là như nguồn giải trí mà vô tình giúp thầy yêu thích tiếng Anh và đến với việc học tiếng Anh hoàn toàn tự nguyện.
2. Sử dụng nguyên liệu vừa sức:
Trong cuộc thi đầu bếp trên, người nữ đầu bếp thường xuyên cho ra những món ăn ngon miệng với vừa đủ các loại nguyên liệu thân thuộc và không mắc tiền.
Một trong những món ăn đưa cô đến ngôi vị cao nhất trong kỳ thi danh giá ấy chính là món ăn đường phố thân thuộc: cơm tấm.
Nhiều bạn có thói quen tìm trên mạng danh sách những từ vựng khủng, nâng cao với quan niệm rằng chúng sẽ giúp mình nói tiếng Anh “sang” hơn.
Đây là 1 quan niệm sai lầm!
Những từ vựng ấy chỉ thực sự tỏa sáng khi đặt trong ngữ cảnh phù hợp.
Kinh nghiệm cho thấy, hầu hết người đang học tiếng Anh không thực sự hiểu khi nào thì nên dùng những từ ngữ cao siêu mà họ cóp nhặt được trên mạng.
Thầy lấy ví dụ trong Writing Task 1, có nhiều bạn lên Google và tìm từ đồng nghĩa của “decrease” vì nghĩ những từ này dễ quá, cần từ khó hơn. Nhưng khi sử dụng một từ như “plummet”, bạn phải hiểu nó nghĩa là giảm mạnh và rất đột ngột. Nếu dùng từ “plummet” cho 1 đồ thị đường có sự suy giảm nhẹ, nghĩa là chúng ta dùng từ chưa phù hợp.
Cũng như nấu ăn vậy, một món cơm tấm đơn giản nhưng được nấu chỉn chu và được ăn lúc đói bụng lúc nào cũng được đánh giá cao hơn một món gan ngỗng áp chảo mà bị bị quá lửa hoặc được dùng kèm nước sốt pha không chuẩn.
Vậy thì, chúng ta đừng cố gắng nhồi vào đầu các danh sách từ vựng dài và phức tạp, mà hãy tập trung nạp vào các từ vựng hay gặp hơn.
Mỗi ngày, hãy ghi lại các từ mới các bạn chưa biết, sử dụng các nguồn thông tin và chủ đề thầy nói ở trên.
Và chú ý là chúng ta KHÔNG HỌC quá 15 từ mới mỗi ngày nhé, vì đây là giới hạn về lượng từ để một người học ngôn ngữ có thể ghi nhớ hiệu quả.
3. Liên tục nêm nếm:
Bản thân bị bất lợi về thị giác, không thể nhìn vào thay đổi về màu sắc, hình dạng của thức ăn trong lúc nấu nên nữ đầu bếp phải thường xuyên kiểm tra vị của món ăn, nhiều hơn bất kỳ thí sinh nào khác lúc bấy giờ.
Việc học từ vựng không diễn ra trong ngày một ngày hai. Nếu các bạn nghĩ mình có thể học tủ hàng trăm từ vựng trong đêm trước ngày thi thì thầy phải trịnh trọng thông báo rằng: các bạn đã sai!
Ắt hẳn nhiều bạn đã từng thấy một từ gì đó mà mình cảm thấy quen lắm, đã gặp ở đâu rồi nhưng không tài nào nhớ ra nghĩa. Đó là vì chúng ta chưa biết cách học sâu.
Để từ vựng mới có thể hằn vào não bộ, các bạn phải thường xuyên xem lại quyển tập từ vựng của mình. Xem ngay sau ghi chú, xem lại vào ngày hôm sau, lại giở ra xem vào cuối tuần và cuối tháng.
Thậm chí, bạn hãy đặt câu với những từ đó bằng cách viết ra giấy rồi đọc lên thành tiếng. Não bộ của chúng ta kỳ diệu lắm, nó sẽ thủ sẵn những thông tin được lặp đi lặp lại nhiều lần ở nơi mà khi cần có thể sử dụng ngay.
Ngược lại, những thông tin đã thấy nhưng chỉ một lần như thế rồi vô tình bước qua nhau, không gặp lại, cũng không được sử dụng, thì sẽ nằm ở những tầng sâu thẳm nhất của bộ nhớ, gây nên hiện tượng: “Ủa từ này tui gặp rồi nè, quen lắm mà, mà nó nghĩa là gì ta?”
Trên đây là một vài lưu ý mà thầy mong sẽ giúp các bạn học từ mới mà không quên. Thầy sẽ tiếp tục có những bài viết chia sẻ về cách học tiếng Anh, các bạn đón đọc nhé.
– Mr. Thành – Giáo viên tại IELTS Power Up
Đọc thêm bài viết cùng chủ đề: Tìm nguồn uy tín luyện đọc IELTS ở đâu?